مروری بر روش‌های تهاجمی و نیمه تهاجمی درمان خونریزی غیرطبیعی رحمی در طب سنتی ایران

مقدمه: خونریزی غیرطبیعی رحمی، شایع‌ترین دلیل مراجعه زنان سنین باروری به پزشک است. در طب رایج بر اساس شدت و علت خونریزی، روش‌های مختلف درمانی شامل انواع درمان­های دارویی سیستمیک یا موضعی و جراحی پیشنهاد می‌شود. در طب سنتی ایران نیز برای درمان خونریزی رحمی در کنار توصیه­های غذایی و دارویی، اقدامات تهاجمی و نیمه تهاجمی نیز در نظر گرفته شده است. مطالعه مروری حاضر با هدف استخراج و بررسی درمان‌های تهاجمی و نیمه تهاجمی به‌کار گرفته شده برای درمان خونریزی بیش از حد رحمی در متون معتبر طب سنتی ایران انجام شد. روش‌کار: در این مطالعه مروری و کتابخانه‏ای مقالات فارسی و انگلیسی مرتبط با جزئیات اقدامات تهاجمی و نیمه تهاجمی پیشنهادی مربوط به درمان خونریزی رحمی از پایگاه‏های Google scholar، PubMed، Scopus، SID با کلیدواژه‏های انگلیسی management و menorrhagia و کلیدواژه­های فارسی «منوراژی»، «خونریزی غیرطبیعی رحم» و «افراط طمث» و ترکیب این دو کلمه بدون ایجاد محدودیت زمانی مورد جستجو و بررسی قرار گرفت. در انتها داده‌های حاصل بر اساس روش تحلیل محتوا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: در جستجوی منابع موارد مختلفی از اعمال تهاجمی و نیمه تهاجمی برای درمان خونریزی غیرطبیعی رحمی ذکر شده­اند که شامل: فصد، حجامت، بادکش، بستن اندام‌ها، بستن پستان‌ها، دوش واژینال (حقنه)، قی و آبزن می‌باشد. هنوز سطح شواهد در زمینه تأثیر این درمان‌ها محدود می­باشد و نیامند مطالعات بیشتر می­باشد. نتیجه‌گیری: در منابع طب سنتی ایران برای درمان خونریزی غیرطبیعی رحمی اقدامات تهاجمی و نیمه تهاجمی متنوعی پیشنهاد شده‌اند که با توجه به عدم وجود مطالعات کارآزمایی بالینی و شواهد کافی نمی‌توان بین کارایی و عوارض این روش‌ها با جراحی مقایسه‌ای انجام داد، ولی می­توان با انجام تحقیقات بیشتر و کارآزمایی­های بالینی در جهت اثبات یا رد کارایی این اقدامات و کمک به کاهش عوارض ناشی از جراحی­های ناحیه لگن گام برداشت.